ความสงสัยในโลกนี้หรือโลกอื่น ใน
ความรู้ของตนหรือในความรู้ของผู้อื่นอย่างใด
อย่างหนึ่งนั้น อันบุคคลผู้มีปรกติเพ่งพินิจ มี
ความเพียรเผากิเลสประพฤติพรหมจรรย์ ย่อมละ
ได้ทั้งสิ้น
กรรมที่ทำไว้ในกัปที่แสน ได้แสดงผล
แก่เราแล้วในอัตภาพนี้ เราพ้นกิเลสแล้วเหมือน
ลูกศรพ้นจากแล่ง ได้เผากิเลสของเราเสียแล้ว
ลำดับนั้น พระมุนีผู้มีปรีชาใหญ่ เสด็จ
ถึงที่สุดของโลก ทรงเห็นว่าเรายินดีในฌาน จึง
ทรงแต่งตั้งว่าเป็นเลิศกว่าภิกษุทั้ง หลายฝ่ายที่ได้
ฌาน
เราเผากิเลสทั้งหลายแล้ว . . . คำสอน
ของพระพุทธเจ้าเราได้ทำเสร็จแล้ว ดังนี้.
ทราบว่า ท่านพระกังขาเรวตเถระได้ภาษิตคาถาเหล่านี้ ด้วยประ-
การฉะนี้แล.
จบกังขาเรวตเถราปทาน

542. อรรถกถากังขาเรวตเถราปทาน

พึงทราบเรื่องราวในอปทานที่ 2 ดังต่อไปนี้ :-
อปทานของท่านพระกังขาเรวตเถระ มีคำเริ่มต้นว่า ปทุมุตฺตโร
นาม ชิโน ดังนี้.

แม้พระเถระรูปนี้ ก็ได้เคยบำเพ็ญกุศลมาแล้วในพระพุทธเจ้าพระ-
องค์ก่อน ๆ ได้สั่งสมบุญอันเป็นอุปนิสัยแห่งพระนิพพานไว้เป็นอันมากในภพ
นั้น ๆ ในกาลแห่งพระผู้นี้พระภาคเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ เขาได้บังเกิดใน
ตระกูลพราหมณ์. คำนั้นทั้งหมด พอจะกำหนดได้โดยง่ายตามลำดับแห่งปาฐะ
นั้นนั่นแล.
จบอรรถกถากังขาเรวตเถราปทาน

สีวลิเถราปทานที่ 3 (543)

ว่าด้วยบุพจริยาของพระสีวลิเถระ

[133 ] ในกัปที่แสนแต่กัปนี้ พระพิชิต
มารพระนามว่าปทุมุตตระ ผู้มีจักษุในธรรมทั้งปวง
เป็นผู้นำ ได้เสด็จอุบัติขึ้นแล้ว ศีลของพระองค์
ใคร ๆ ก็คำนวณไม่ได้ สมาธิของพระองค์เปรียบ
ด้วยแก้ววิเชียร ฌานอันประเสริฐของพระองค์
ใคร ๆ ก็นับไม่ได้ และวิมุตติของพระองค์ก็หา
อะไรเปรียบมิได้
พระนายกเจ้าทรงแสดงธรรมในสมาคม
มนุษย์ เทวดา นาคและพรหม ซึ่งเกลื่อนกล่น
ไปด้วยสมณะและพราหมณ์
พระพุทธองค์ก็แกล้วกล้าในบริษัท ทรง
ตั้งสาวกของพระองค์ ผู้มีลาภมากมีบุญ ทรงซึ่ง
ฤทธิ์อันรุ่งเรือง ไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะ